Σύντομο ιστορικό
Το καλαίσθητο και απόλυτα εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον βιοκλιματικό κτίριο που στεγάζει το αρχαιολογικό Μουσείο, ανεγέρθηκε το διάστημα 2002 – 2004 στους πρόποδες της αρχαίας ακρόπολης της Ήλιδος (λόφος Καλοσκοπής) σε εφαρμογή της αρχιτεκτονικής μελέτης που εκπόνησε ο καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Δημήτρης Μπίρης και υλοποιήθηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Αναστασίου και Δημήτρη Μπίρη.
Η έκθεση οργανώθηκε με ευθύνη της Ζ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και υλοποιήθηκε υπό την άμεση εποπτεία του αρχαιολόγου Λάζαρου Κολώνα που διατελούσε Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού. Την προσπάθεια συνέδραμε το επιστημονικό και λοιπό προσωπικό του έργου ανασκαφής, έρευνας και προβολής της Ήλιδας (του Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.) που ήταν σε εξέλιξη.
Τα εγκαίνια του Μουσείου έγιναν στις 24 Μαρτίου του 2004, την ίδια μέρα
με τα εγκαίνια των Μουσείων της αρχαίας Ολυμπίας.
Περιγραφή του μουσείου και των χώρων του
Οι επισκέπτες αποβιβάζονται στον χώρο στάθμευσης οχημάτων και μπορούν είτε πεζοί, είτε με ανελκυστήρα στην ανατολική πλευρά του μουσείου να ανέλθουν στο επίπεδο της εισόδου Η εγκατάσταση του μουσείου αξιοποιεί τις κλίσεις της παρειάς βρίσκεται λίγο ψηλότερα.
Στη στάθμη της κυρίας εισόδου, η ευρύχωρη υπαίθρια πλατεία υποδέχεται τον επισκέπτη και του προσφέρει ανεμπόδιστη, εξαιρετική θέα αφενός στον αρχαιολογικό χώρο, αφετέρου σε όλη την πεδιάδα της Ήλιδας μέχρι και το μεσαιωνικό κάστρο Χλεμούτσι.
Εντός του μουσείου υπάρχει μεγάλη αίθουσα υποδοχής, εκδοτήριο εισιτηρίων, τρεις κύριες αίθουσες, διάδρομος και αίθουσα περιοδικών εκθέσεων. Στην ίδια στάθμη βρίσκεται η εσωτερική αυλή όπου εκτίθενται αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά, χώρους υγιεινής, μικρό χώρο πωλητηρίου και αίθουσα λειτουργίας, ασφάλειας και ελέγχου του μουσείου.
Στο κάτω επίπεδο φιλοξενούνται το εργαστήριο συντήρησης, αποθήκες αρχαίων, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, καθώς και χώρος για
τη διενέργεια εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
